ISIL İŞLEM; YAYINLANACAK OLAN SOLUCAN GÜBRESİ YÖNETMELİĞİ

BAŞLIK:

ISIL İŞLEM; YAYINLANACAK OLAN SOLUCAN GÜBRESİ YÖNETMELİĞİ

Giriş:

Yayınlanacak olan solucan gübresi yönetmeliğinde, solucan gübresi üretim sürecinde solucan yemine ve solucan gübresine ayrı ayrı ısıl işlem uygulanması gündemdedir. Masamın üstünde bulunan Vermikültür teknolojisi isimli 2011 yılında yayınlanan kitabın 16 bölümünden 1-2 sayfa ekte sizlerle paylaştım. Bölümün tam olarak türkçeye çevrilmiş başlığı "solucan gübresi üretimi sırasında insan patojenlerinin azalması" dır. Bu bölümde 2011 yılına kadar vermikompost (solucan gübresi üretim süreci) nin insan patojenlerini azalttığı ile ilgili yapılmış olan gerek laboratuvar gerekse saha çalışmaları derlenmiştir. Vermikompost işleminin bir insan hastalık yapıcı (patojen) bakteri olan salmonella türü bakteri populasyonunu azaltarak doğal bir antibakteriyal (bakteri öldürücü) araç olduğu ilk kez 1981 yılında Brown ve Mitchell' tarafından yapılan çalışma ile gösterilmiştir. Bu bulguyu destekleyen sayısız çalışma yapılmıştır. Hatta vermikompost işleminin hangi yolla antibakteriyal (bakteri öldürücü) etki gösterdiği dahi ortaya koyulmuştur. Lassegues ve arkadaşları 1989 yılında ve Valembois ve arkadaşları 1991 yılında yaptıkları çalışmalarda solucanların ön bağırsaklarından antibakteriyal madde salgıladıklarını ve sölom sıvısının antibakteriyal maddelerce zengin olduğunu ispatlamışlardır. Bu kitabın ilgili bölümünün, sizinle paylaştığım "Conclusion" "sonuç" kısmına ait sayfada ise tüm bilimsel makaleler ışığında solucan gübresi üretimi (vermikompost) işleminin solucan aktivitesi sayesinde doğal bir antibakteriyal işlem sağladığı bilimsel kanıtlar ile açıkca ortaya konulduğu belirtilmiştir (1).

Sizinle paylaştığım 2017 yılında yayınlanan tartışma makalesi ise (2 sayfa) vermikompost işlemi ile yani solucan ile insan lağım pisliğindeki insan patojenlerinin azaltılabildiğini böylece arıtmanın gerçekleştiğini ispatlayan ilgili bilimsel araştırma makalelerini içermektedir (2).

Tartışma

VERMİKOMPOST İŞLEMİNİN DOĞAL VE BİYOLOJİK YOLLA BİR ANTİMİKROBİYAL ETKİ GÖSTERDİĞİ ÇOK AÇIK BİR GERÇEKTİR (1). DOĞRU UYGULANMASI HALİNDE NE BAŞINDA NE DE SONUNDA NE MAMAYA NE DE SOLUCAN GÜBRESİNE ISIL İŞLEM UYGULANMASINA GEREK YOKTUR. Solucanın büyükbaş hayvan gübresini işlediği süreç için ( bu süreç aslında bir sanitasyon- ısıl işlem sürecidir!!!) standartlar getirilerek sürecin kesin ve net bir şekilde mikrobiyal riski ortadan kaldıracak şekilde düzenlenmesi yeterli olur.

Sonuç:

Eiseni fetida türü solucanın solucan yemini işlediği süreç ile ilgili "standart üretim koşulları getirilmesi halinde" ısıl işlem uygulanmasına gerek yoktur, Bu standartlar sağlandığında solucanlar birer biyolojik sanitasyon makinesi (bakteri öldürücü) olarak patojenleri ortadan kaldırır. Isıl işleme sürecin hiçbir aşamasında ihtiyaç yoktur.

Buna göre "doğru koşullarda üretim yapılması halinde" solucan mamasına ısıl işlem uygulanmasına gerek yoktur. SOLUCAN GÜBRESİNE ISIL İŞLEM UYGULANMASINI ZORUNLU KILACAK BİR YÖNETMELİK İSE BİLİMSEL GERÇEKLERDEN UZAK VE TAMAMİYLE YANLIŞTIR.

Kaynaklar:

1.)Kitap: Vermiculture Technology; edited by Clive A Edwards, Norman Q Arancon, Rhanda Sherman. CRS Press. 2011.

2.)Tartışma makalesi: Inactivation of bacterial pathogenic load....Dergi adı: Waste management. 64 (51-62). 2017.

Doç. Dr. Ersöz GONCA